به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری ماهشید خرد: شاید عنوان مقاله ذهن برخی از ما را به یاد جمله معروف بزرگترها در کودکی بیاندازد:
«با غریبه ها حرف نزن!»
نسلهای متوالی است که این جمله هشداردهنده، برای بسیاری تبدیل به شعار شده است و هنوز هم نصیحت متداولی است. شاید این حرف یک زمانی مفید بود و البته که قابل توجه هم هست؛ اما در این دوره کنونی چه؟
بهنظر میرسد که وجود انواع رسانهها موجب شده است که کاربرد چندانی ندارد! این هنجار اجتماعی که میخواهد به ما بگوید با چه کسی میتوان ارتباط داشت و با چه کسی نه، اصطلاحی که در دنیای فشرده دیجیتال امروز، غریبهها بخشی از این دنیا عظیم هستند.
دنیای دیجیتال ما اکنون بهطرز خارقالعاده به فناوری بستگی دارد. فناوریهای جدید، شبکههای اجتماعی متنوع پلی است در ارتباط بین دو انسان یا انسان با گروهی از غریبهها.
نظریه شبکههای اجتماعی؛ نظریه ۶ درجه جدایی (Six Degrees of Separation) است.
این نظریه میگوید هر دو انسان ساکن بر روی کرهزمین، بهطور میانگین در یک رابطه با ۶ واسطه یا کمتر به هم مربوط میشوند، یعنی حداکثر توسط پنج واسطه به یکدیگر متصل میشوند.
آیا ما هر یک در دنیای خود سیر میکنیم و بهطور مستقل با فردی دیگر روابط برقرار میکنیم و در نتیجه ارتباط میان انسانها یک رابطه «یک به یک» است؟
یا هر یک از ما در یک شبکه ارتباطی به دام افتادهایم و در محدوده آن شبکه روابط خود را با افراد دیگر شکل میدهیم؟
اگر چنین باشد آنوقت این شبکهها باید بهنحوی با یکدیگر رابطه برقرار کنند. در غیر این ما با یک تعداد افراد که هر یک درون یک شبکه گیر کردند و راهی به بیرون ندارند مواجه خواهیم بود. دکترمیلگرام، برای بهدست آوردن جواب، آزمایشی را ترتیب داد که به آزمایش «دنیای کوچک» معروف شد.
خلاصه سناریو این آزمایش بدین شکل بود:
«توزیع تصادفی نامه، به افراد در یک شهر و درخواست ارسال آن نامهها به یک فرد مشخص در یک شهر دیگر». در تئوری «دنیای کوچک» دکتر میلگرام، مسیری که هر نامه طی کرده بود فقط پنج نفر بین هر دو نفر قرار داشتند.
نکته این است که غریبهها آنجا بیرون هستند. ما امروز Six Degrees نام یک برنامه کاربردی (App) در فیسبوک است و تعداد زیادی کاربر آن را نصب کردهاند. بنابراین فناوریهای جدید محدودیتها و فرصتهایی برای انسان خلق میکند و این نشاندهنده تغییر چشمانداز اجتماعی است.
زندگی اجتماعی ما در آینده و حتی اقتصاد با فناوری جدید و غریبهها تغییر میکند. باید هنجارها تغییر کند و این غریبهها میتواند ایده خوبی برای ارتباط و یادگیری باشد.
چنین بهنظر میرسد که به قول سهراب:
چشمها را باید شست جور دیگر باید دید
اما این دیدن نیز الزاماتی دارد. یکی از این الزامات توجه به فرهنگ آموزش سواد رسانهای و همچنین سواد فرهنگی نسبت به سایر جوامع دیگر است. این ابزار به فرد امکان میدهد در حالی که غریبه در کنار او قرار دارد، نوع تعامل با او را نیز بیاموزد.
دکترمرجان خودی