به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری ماهشید خرد، بهمناسبت روز پرستار و اهمیت روان پرستاری به تاریخچه مختصری از پرستاری و اهمیت سلامت روان خواهیم پرداخت. پرستاران از قابل اعتمادترین افراد در مشاغل حرفهای هستند که نقش اساسی درحوزه پزشکی بر عهده دارند. بدون حضور پرستار در یک مجموعه سلامت، کار پزشک بهتنهایی مثمر ثمر نخواهد بود. ۱۲ مه هر سال، روز جهانی پرستار است که بهدلیل زادروز فلورانس نایتینگل انگلیسی _ اصلاحگر اجتماعی و پایهگزار پرستاری مدرن_ نامگذاری شده است. در ایران روز ولادت حضرت زینب(س) بهعنوان روز «پرستار» نام نهاده شده است؛ چرا که حضرت زینب(س) در واقعه کربلا پرستار امام زمانش یعنی امام سجاد(ع) بود و بهواسطه ایشان بود که امامت ادامه یافت. همچنین حضرت زینب(س) مسئولیت مراقبت از آسیبدیدگان و بازماندگان حادثه کربلا را عهدهدار بودند. در تاریخ فرهنگ ایران اما، هلن جفریز همسر ابوالقاسم بختیار و مادر دکتر لاله بختیار، اولین کسی بود که خدمات کلاسیک پرستاری را در ایران ارائه کرد. او تخصص پرستاری خود را از نیویورک دریافت کرده بود و در سال ۱۹۳۱ برای اولین بار به ایران سفر کرد.
پرستاری، حرفهای در بخش مراقبتهای بهداشتی است که بر مراقبت از افراد، خانوادهها و جوامع متمرکز است، بنابراین پرستاران میتوانند سلامتی و کیفیت بهینه را بهدست آورند، حفظ کنند یا بهبود بخشند. یک پرستار نمیتواند تنها با استفاده از دانش آکادمیک خود تبدیل به یک پرستار با مهارت شود، بلکه باید بتواند با تجزیه و تحلیل دقیق بنا بر موقعیت واکنش و عملکردی مناسب داشته باشد. مهربانی و محبت همدلانه، ثبات احساسات، اجرای درست فرامین پزشک، هوشیاری، چالاکی و مسئولیتپذیری از ویژگیهای یک پرستار قابل است. پرستاری تنها در حوزه مراقبتهای جسمانی خلاصه نمیشود بلکه میتواند در طیفهای متفاوتی جای بگیرد. روان پرستاری از شاخههای پرستاری است که اهمیت نقش پرستار و سلامت روان را متذکر میشود. روان پرستاران، پرستارانی هستند که در حوزه سلامت روان و مراقبت از افراد دارای بیماریها و اختلالات روانی در تمام سنین تخصص و مهارت دارند.
با استناد بهگفته سازمان بهداشت جهانی سلامت روان وضعیتی از رفاه ذهنی، هیجانی و روانشناختی است که بر چگونگی تفکر، احساسات و نوع عملکرد ما اثرگزار است. وضعیتی است که فرد در سطح رضایتبخشی از تنظیم هیجانی و رفتاری قرار دارد. سلامت روان در هر سنی، از کودکی، نوجوانی و بزرگسالی اهمیت خاص خود را دارد چرا که داشتن سلامت روان به ما کمک میکند تا سطح استرس خود را کنترل کنیم، روابط خود را حفظ کنیم و انتخابهای مناسب داشته باشیم. فردی که دارای سلامت روانی باشد میتواند در جامعه عملکرد مناسبی داشته باشد، بر فشارهای زندگی خود غلبه کند و نیازهای روزمره خود را برآورده سازد.
اگر فرد در زندگی خود وضعیتی از عدم سلامت روان را تجربه کند، میتواند بر نوع تفکر، خلقوخو و رفتارهای فرد اثر بگذارد. عوامل متفاوتی میتواند سلامت روان را تحتتاثیر قرار بدهد مانند:
- عوامل زیستشناختی، مانند ژنها و سطح شیمیایی مغز
- تجربیات زندگی، مانند سابقه تروما یا مورد سواستفاده قرار گرفتن
- سابقه خانوادگی در داشتن مشکلات روانی
اما بهنظر نگارنده عامل مهم دیگری را نباید نادیده گرفت. انسان موجودی اجتماعی است و با حضور در یک جمع معنا مییابد. تمام کنشها و واکنشهای او در جامعه که در آن حضور مییابد تحتتاثیر قرار میگیرد. در همین جامعه است که انسان هویت مییابد و به پاسخ سئوال «من کیستم؟» میرسد. میتوان فهمید که افراد جامعه چطور میتوانند بر یکدیگر اثرگذار باشند. همانطور که اشاره شد، سلامت روان امری است که میتواند پایههای درون خانوادگی داشته باشد و ژنتیک عاملی اثرگذار بر آن است اما این جامعه و سیستمهای اقتصادی و سیاسی است که ممکن است اجازه ظهور و بروز به اختلالات و بیماریهای روانی دهد. اگر سطحی از ثبات و تعادل در سطوح اقتصادی و یا سیاسی یک جامعه نباشد، نمیتوان انتظار رفتارهایی در طیف سالم از افراد یک جامعه داشت. احساس امنیت و اینکه انسان این احساس را داشته باشد که همه چیز تحت کنترل اوست و یا با کمی تلاش به سطحی از ثبات خواهد رسید، به فرد احساس قدرت خواهد داد و تمام این احساسات از نیازهای اساسی انسان هستند. برآورده نشدن نیازها خود میتواند عاملی بر عدم سلامت روان باشد. عدم سلامت امری است که میتواند تمام اقشار جامعه را تحتتاثیر قرار دهد؛ از یک خردسال تا کهنسالترین افراد جامعه. در نهایت بدانیم که سلامت در تمام آن از حقوق انسانی ماست.
روز پرستار بر تمامی پرستارانی که نهتنها با مراقبت از جسم بلکه با همدلی و مهرورزی باعث تسریع روند بهبودی بیماران میشوند، مبارک. که هر روز گرامیداشت کسانی است که انسان برایشان صرفا به خاطر انسان بودن ارزشمند است…
نرگس بغدادی
https://www.icn.ch/what-we-do/campaigns/international-nurses-day
https://www.mentalhealth.gov/basics/what-is-mental-health