به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری ماه‌شید خرد: کارگاه نمایش و تحلیل فیلم «حکیم» Der Medicus عصر چهارشنبه یکم آذرماه با نقد و بررسی دکترمهشید رضوی‌رضوانی برگزار شد.
این فیلم محصول کشور آلمان، اقتباسی از رمانی به همین نام اثر نوآ گوردون نویسنده امریکایی، کارگردانی فیلیپ اشتولتسل، نویسندگی جان برگر و بازی بن کینگزلی در نقش ابن‌سینا است. فیلم در شهر اصفهان و در آخرین سال زندگی ابن‌سینا در سال‌های هزاره اول میلادی (۱۰۳۷) اتفاق می‌افتد.
مهشید رضوی‌رضوانی مشاور، مدرس و محقق انیاگرام، ابتدا به نگاهی به کتاب «حکیم» تنها شخصیت واقعی داستان را ابوعلی سینا دانست و افزود: نویسنده سعی داشته در این اثر به پزشکی نگاهی داشته باشد اما عنوان کتاب «حکیم» در فرهنگ ایران زمین مفهومی چند بعدی است و از یک بعد به آن نگاه نمی‌شود.
او با این توضیح که در فیلم، جوان مسیحی با نام رابرت کول، از انگلیس در پی آوازه جهانی ابوعلی سینا، به اصفهان می‌آید، گفت: همان‌طور که خود نویسنده اذعان دارد، شخصیت رابرت کول ساخته و پرداخته ذهن او است. این جوان (رابرت) با از دست دادن مادرش، تصمیم می‌گیرد در رشته پزشکی تحصیل کند. کول در فیلم من را به یاد ابوالقاسم بختیار (نخستین پزشک ایرانی) انداخت. او نیز با فوت مادر و پدرش، در سن ۴۵ سالگی به امریکا می‌رود تا در رشته پزشکی تحصیل کند. فرزند او، لاله بختیار نیز تنها شخصی است که کتاب «قانون» ابن‌سینا را به همراه تیمی در ۵ هزار صفحه از منابع اصلی ترجمه کرده است.
این مشاور، مدرس و محقق انیاگرام، رابرت کول را شخصیتی یادگیرنده، جسور و کنجکاو دانست و ادامه‌داد: او برای نجات مادرش از یک آرایشگر کمک می‌گیرد چرا که در آن عصر تنها شخصی بوده که اطلاعاتی از بیماری داشته است. اما هدف این آرایشگر که فقط لذت بردن از پول است به صورت منفی، در تیپ‌های شخصیتی انیاگرام، ۳ است. شخصیت کول نیز که تصمیم می‌گیرد به ایران برود تا در نزد ابن‌سینا یاد بگیرد، تیپ هفتی است.
رضوی‌رضوانی با بیان این که یک تیپ هفتی، خلق و روحیه مثبت دارد و اهل کسب دانش در تجربه های نو است، اضافه‌کرد: رابرت کول، تیپ ذهنی، ۷ است و برای یادگیری‌های عمیق‌تر و پیشرفت برای رشد به سمت تیپ ۵ می‌رود. سمتی که تیپ شخصیتی پژوهشگر، محقق و عالم است.
او تیپ شخصیتی ابوعلی سینا را نیز محقق، پژوهشگر و اهل فلسفه، دانست و گفت: این تیپ پنجی، عمیق و حکیم است. تیپ‌های ذهنی اساسا فلسفی هستند و ابوعلی سینا چنین شخصیت رشد یافته‌ای دارد و بااخلاق است. در فیلم می‌بینیم وقتی ابوعلی سینا درمی‌یابد رابرت کول، درک‌هایی دارد به او می‌گوید این دریافت و درک چگونه می‌تواند اتفاق بی‌افتد. البته کمتر ممکن است که یک تیپ ذهنی بتواند دریافت‌های شهودی داشته باشد و خیلی برای ما قابل قبول نیست. برای همه تیپ‌های شخصیتی شهود و دریافت می‌تواند اتفاق بیفتد؛ اما نکته مهم این است که خود ابوعلی سینا، به این موضوع یا به‌اصطلاح کنش و واکنش در یک فرد برای دریافت توجه دارد. چون او فقط پزشک نیست، حکیم است. حکیم کسی است که ابعاد یادگیری را محل توجه قرار می‌دهد. یک تیپ پنجی که حتما می‌تواند سمت ۴ را احساس کند.
او با این توضیح که شنیده‌ایم در زندگی ابن‌سینا کتاب‌های مهم او معطوف به «اشارات» است که متاسفانه از بین رفته، ادامه‌داد: کتاب‌هایی که ارزش بسیار زیادی در دریافت‌های عمیق ابن‌سینا در سال‌های آخر عمرش داشت. بسیار نکته مهمی است که یک تیپ پنجی، تیپ پژوهشگر، محقق و عمیق فلسفی بداند چه ابعاد دیگری از وجود انسان مورد توجه است. شخصیت ابن‌سینا رشد یافته است چون تیپ پنجی‌ها را اغلب افرادی می‌شناسیم که مطالعه و تحقیق می‌کنند و ممکن است آن را خیلی به عمل نیاورند؛ نقش اجتماعی نداشته باشند و بیشتر به مطالعه بپردازند.
رضوی‌رضوانی با بیان این که معمولا تیپ پنجی‌ها را افراد ساکت، آرام و در حال یادگیری می‌شناسیم، اظهارداشت: اگر تیپ ۵ در محل رشدیافتگی و تعالی باشد به سمت ۸ می‌رود یعنی نقش‌آفرین و رهبری با دانش می‌شود. در شرح‌حال ابن‌سینا، مجموعه کتاب‌های آخرش و تغییراتی که در آن سال‌ها داشته، از بالندگی و رشد می‌گوید. حتی فیلسوف‌های بعد از خودش نیز به این موضوع اشاره می‌کنند. این موضوع که حکیم ایرانی به چه علت از دنیا رفته شاید کمی ابهام داشته باشد و قطعا آنچه در فیلم می‌بینیم نیست و نمی‌تواند باشد.
این مدرس، مشاور و محقق انیاگرام، اندیشه‌های ابن‌سینا را از منابع مهم نه‌گانه ایرانی دانست و افزود: اصل داستان و تحقیق ریشه‌های انیاگرام به حکمت عملی و حکمت نظری برمی‌گردد. وقتی به منابع حکمت عملی اشراف پیدا می‌کنیم قرابت آن را با اندیشه‌های حکمای خودمان می‌بینیم. اندیشه‌های ابن‌سینا به‌عنوان یک فیلسوف در ماهیت و چیستی انسان محل توجه حکمت نظری و عملی بوده و هست. ریشه‌های آن حتی به قبل از اسلام هم برمی‌گردد که در کتاب «نه‌گانه ایرانی» لاله بختیار به آن اشاره می‌کند.
او با این توضیح که در زمانی که دنیا از نظر علمی هنوز بسیار بسیار عقب مانده بود جامعه ایرانی، جامعه علمی و رشد یافته و در عین حال رو به رشدی بود، گفت: متاسفانه همیشه در جریان افراط و تفریط و ریخت‌وپاش شاهانه، جامعه در معرض آسیب است. در فیلم مشاهده می‌کنیم، هم‌کلاسی رابرت کول که به‌نوعی مبصر کلاس ابن‌سینا بود تیپ ۳، رقیب محسوب می‌شود. او فردی حسود است و در نهایت به مذهبیون افراطی می‌پیوندد با این که می‌دانست جریان غلطی است. شخصیت شاه، یک تیپ هشتی، در روند شرایط سیاسی حاکم، قوی و مقتدر است درعین‌حال با تغییراتی به سمت لطیف و آرامش می‌رود. تیپ رهبر است و به سمت آرامش تمایل پیدا می‌کند.
رضوی‌رضوانی در پایان کارگاه نمایش و تحلیل فیلم حکیم Der Medicus، اظهارداشت: در این فیلم، جامعه ایرانی با جهت‌گیری تصویر شده است. لباس‌ها و محیط اصفهان آن چیزی نیست که در آن زمان بوده. نویسنده و فیلمنامه‌نویس برای بازتاب جامعه ایران بسیار کم‌لطف بودند.
