به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری ماه‌شید خرد، هدف از برقراری ارتباط با دیگران این است که بتوانید پیام خود را به آن‌ها منتقل سازید. اگر شما نتوانید پیام خود را با موفقیت به دیگران تفهیم کنید، افکار و ایده‌های شما به‌طور موثر منتقل نخواهد شد و در نهایت منجر به شکست اهداف فردی یا حرفه‌ای شما خواهد شد. یکی دیگر از پیامدهایی منفی که عدم توانایی برقراری ارتباط موثر دارد این است که باعث شکل‌گیری تعارضات بین فردی و در نهایت انزوا و تنهایی افراد می‌شود.
موانع برقراری ارتباط موثر
عوامل بسیاری هستند که مانع از شکل‌گیری ارتباط‌های ما به نحو موثر و سازنده می‌شوند، از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گوش ندادن مناسب به صحبت‌های طرف مقابل؛
- مسخره کردن دیگران؛
- فریاد زدن یا با صدای بلند سخن گفتن؛
- انتقاد یا تحقیر کردن افراد؛
- خشمگین شدن؛
- احساسات خود را صادقانه بیان نکردن؛
- ابراز پیام‌های منفی غیرکلامی (مثل بی‌اعتنایی، عدم توجه و حالت تدافعی)؛
- اخم کردن یا روی در هم کشیدن؛
- حرف دیگری را قطع کردن؛
- دروغ گفتن؛
- تهدید کردن؛
- متهم کردن یا مقصر شناختن مداوم دیگران؛
- ارزیابی‌های شتاب‌زده و نتیجه‌گیری‌های عجولانه؛
- پیش داوری و نگرش سوگیرانه؛
- تعصبات و تفکرات قالبی و خشک؛
تسهیل کننده‌های ارتباط موثر
برخلاف موارد گفته شده در بالا، عوامل بسیار دیگری هستند که به ما در برقراری ارتباط‌هایمان کمک به‌سزایی می‌کنند؛ مانند:
- به درستی گوش دادن (گوش دادن به دیگران، اولین مرحله در پیدا کردن درک و بینش درست از اطرافیان ما است)؛
- به گوینده و طرف مقابل فهماندن این که به دقت به او گوش می‌دهید (از طریق زبان بدن یا اصوات دلگرم‌کننده مثل «آها»)؛
- تکرارکردن، بازگو کردن و انعکاس آنچه که سخنگو می‌گوید؛
- انتخاب زمان مناسب برای صحبت؛
- برقراری ارتباط غیرکلامی؛
- سعی در پی بردن به احساس دیگران؛
- ارائه راه‌حل‌های احتمالی؛
- تماس چشمی خوب و حالات چهره‌ای خوشایند؛
- ارائه بازخوردهای دلگرم‌کننده همراه با تحسین؛
- ادا کردن آنچه که گفته شد تا مطمئن شوید منظور را به درستی فهمیده‌اید؛
گام‌های برقراری ارتباط موثر
- با شناخت و درک سبک ارتباطی خودتان شروع کنید؛ یکی از مواردی که باید در این جا به آن اشاره کرد این است که افراد مختلف با تیپ‌ها و سبک‌های شخصیتی گوناگون از روش‌ها و شیوه‌های ارتباطی مختلفی استفاده می‌کنند. همچنین تیپ‌های متفاوت با بعضی از افراد راحت‌تر و بهتر ارتباط برقرار می‌کنند و با برخی دیگر در برقراری ارتباط به مشکلاتی می‌خورند. شما برای دانستن تیپ شخصیتی خود و آشنا شدن با سبک ارتباطی خودتان، می‌توانید از تست شخصیت انیاگرام در سایت فرهنگ خرد استفاده کنید تا اطلاعات زیادی در این زمینه به‌دست آورید.
- از قبل، آمادگی برقراری ارتباط با افراد یا گروه‌های مختلف را در خود ایجاد نمایید. بدین منظور از خودتان بپرسید که: «چه کسی؟»، «چه چیزی؟»، «چطور؟»، «چه زمانی؟»، «کجا؟» و «چرا؟».
- یک برداشت اولیه خوب از خودتان ارائه دهید؛
- مثبت‌نگر باشید؛ حتی اگر با چهره‌ای انتقادی یا خشک از طرف مقابل‌تان روبرو شدید، به موقعیت و برقراری ارتباط با دیدی مثبت بنگرید؛
- رفتاری همراه با فروتنی و تواضع داشته باشید و از کوچک شمردن، بی‌اهمیت دانستن، تمسخر و یا بحث کردن با طرف مقابل‌تان اجتناب نمایید؛
- سعی کنید در همان ابتدای آشنایی با سئوالات کلیدی و به جا یک نقطه اشتراک بین خودتان بیابید و بحثی را آغاز کنید؛
- با بحث‌های کوتاه، مسیرهای طولانی را طی کنید؛
- تمام توجه‌تان را به فرد مقابل متمرکز سازید و طوری رفتار کنید که او نیز متوجه این امر بشود.
- در حین صحبت، ساده و بی‌آلایش باشید و به‌اندازه کافی (نه کمتر از حد و نه بیش از حد) خودافشاگری نمایید؛
- هنگام صحبت کردن سعی کنید از موضوع بحث منحرف نشوید؛
- از زبان بدن بسیار و به موقع استفاده کنید؛
- به لحن و صوت کلام خود توجه داشته باشید،
- در مکالمات فقط گوینده نباشید بلکه شنونده خوبی هم برای آنچه که طرف مقابل‌تان می‌گوید، باشید؛
- کلمات صحیحی برای برقراری ارتباط انتخاب کنید؛
- احساسات خود را صادقانه و صریح ابراز نمایید؛
- از هرگونه رفتاری که نشانه تهدید یا تحقیر فرد دیگر باشد، اجتناب کنید؛
- ارتباط با ضمیر «من» آغاز کنید نه ضمیر «تو»؛ همانند ”امیدوارم“ یا ”احساس می‌کنم“ به جای ”تو همیشه“ یا ”تو هرگز“؛
- از جملات مطلق استفاده نکنید زیرا مانع اظهارنظر دیگران می‌شود؛
- از گفتن کلماتی که بار قضاتی دارند، خودداری کنید و به دیگران برچسب نزنید؛
- فقط در مورد یک موضوع بحث کنید و موضوعات مختلف و بی‌ربط به هم را پیش نکشید،
- در انتقادات اختصاصی عمل کنید و از بیان انتقادات کلی اجتناب نمایید. همچنین انتقاد و تعریف را با هم ترکیب کنید و همیشه با ذکر نکات مثبت، نکات منفی مدنظرتان رو هم مطرح کنید.
شما عزیزان می‌توانید برای کسب اطلاعات و آگاهی بیشتر در رابطه با سایر مهارت‌های مهم و اساسی زندگی به سایت فرهنگ خرد مراجعه کنید.
نویسنده: کیمیا شراهی
با استفاده از: کتاب اصول و تکنیک ها برقراری ارتباط موثر با دیگران نوشته قادر باستانی.
