به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری ماه‌شید خرد: در مقاله قبلی به برخی از مفاهیم دیگر در دیدگاه صفات شخصیت کتل پرداخته شد. از این مفاهیم می‌توان به خوداحساسی، نگرش‌ها و مکمل‌سازی اشاره کرد. همچنین در مقالات قبل آن توضیح داده شد که کتل چگونه شخصیت را مجموعه‌ای از صفات می‌شناسد که این صفات را به طرق مختلف تقسیم‌بندی کرد.
کتل رشد شخصیت را به‌مشابه بسیاری از نظریه‌پردازان، متاثر از عامل محیط و وراثت می‌داند. او مراحل رشد شخصیت را شامل ۶ مرحله نوباوگی، کودکی، نوجوانی، بالیدگی، اواخر بالیدگی و پیری می‌داند که در این مراحل به عمومی‌ترین صفات شخصیتی در آن اشاره می‌کند. در این قسمت به مقایسه دیدگاه کتل و رویکرد اناگرام پرداخته می‌شود.
مفهوم شخصیت در دیدگاه کتل و اناگرام
در رویکرد صفات شخصیت کتل، شخصیت به همان مفهوم متداول در دیدگاه سایر نظریه‌پردازان در علم شخصیت‌شناسی است. مجموعه‌ای از علایق، انگیزه، تمایلات، عادات و … که در فرد به‌صورت با دوام دیده می‌شود.
در اناگرام مفهوم شخصیت به همین معنا بیان می‌شود، اما در اناگرام مفهوم شخصیت تنها به‌منزله پوسته است و این مفهوم هویت است که می‌تواند، فرد را به سوی رشد، شکوفایی و تعالی ترغیب کند.
صفات شخصیتی در رویکرد اناگرام و دیدگاه کتل
کتل صفات شخصیت را به صورت‌های مختلفی طبقه‌بندی کرد. در این نوع طبقه‌بندی برخی صفات مشترک همه انسان‌ها، برخی به‌صورت یگانه. گاه صفات به‌صورت عمقی و گاه سطحی است و …
در رویکرد اناگرام صفات در هر تیپ شخصیت با تیپ دیگر تفاوت‌هایی دارد که هر چند نام یک صفت مشترک به هر دوی آن اطلاق شود ولی به مانند هم نیستند. به‌عنوان مثال کتل هوش را یک صفت توانشی می‌شناسد که افراد با تلاش خود از آن بهره می‌برند. این در حالی است که هوش در تیپ ۵ای یک معنا دارد و در تیپ ۲ای به توانایی دیگری بر می‌گردد.
همچنین صفات سطحی و عمقی در تیپ‌های اناگرام می‌تواند کاملا از هم جدا شود. در تیپ‌های اناگرام انواع صفات در توجه به فضیلت و رذیلت تقسیم می‌شوند که در هر تیپ با تیپ دیگر این فضیلت یا رذیلت تفاوت‌هایی قابل توجه دارد، هر چند این صفت از یک نوع مشخص باشد.
به‌طور کلی کتل دیگر نظریه‌پردازان رویکرد صفات شخصیت، همگی به بیان صفات شخصیت می‌پردازند اما یکپارچگی در شخصیت هر تیپ مورد توجه قرار نمی‌گیرد. کار ارزشمند رویکرد صفات شخصیت، طبقه‌بندی و ارزشمندی بر توصیف صفات شخصیت است.
البته مفهوم مکمل‌سازی و خوداحساسی کتل با مفاهیم رویکرد اناگرام نزدیک و قابل تطبیق بیشتری است. در مفهوم خوداحساسی هر فرد به بیان الگوی خوداحساسی و خودپنداره خودش می‌پردازد که در اناگرام نیز چنین است. در مکمل‌سازی بخشی از صفات به تکمیل و یاری صفات دیگر می‌پردازند و صفات در تیپ‌های نه‌گانه هم چنین عمل می‌کنند.
دکترمهشید رضوی‌رضوانی
