بازدید از مقبره خانوادگی دکتر بختیار
به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری ماهشید خرد: بزرگداشت موسس دانشکده پزشکی دانشگاه تهران در توس در مقبره خانوادگی دکتر بختیار برگزار شد. بزرگداشت نخستین پزشک تحصیلکرده ایرانی در امریکا.
به نقل از روزنامه شهرآرا ، در ابتدای این مراسم دکتراحمد نجاتیان، درباره مدارج علمی و ویژگی رفتاری دکتربختیار و همسرش، هلن جفریز، صحبت کردند: ابوالقاسم بختیار فردی خودساخته است که در عین مشکلات مالی و بدون پدر و مادر به بالاترین مدارج علم طب و پزشکی رسیده و بعد از تحصیل در امریکا به ایران بازمیگردد تا به مردم دیار خود خدمت کند.
دکتر ابوالقاسم بختیار اولین پزشک ایرانی است که در امریکا تحصیل کرده و در آنجا با هلن جفریز، پرستار ازدواج میکند.
دکتربختیار و همسرش در بین سالهای ۱۳۱۰ تا ۱۳۲۰ بهدعوت دولت ایران به ایران بازمیگردد و خدمات شایانی را به مردم ایران در زمینه علم پزشکی، جراحی و پرستاری به مردم ایران که آن روزها حال و روز خوبی نداشتند و با بیماریهای واگیردار دستوپنجه نرم میکردند ارائه میدهد.
همچنین دکتراحمد نجاتیان در تشریح خدمات دکتربختیار در کشور ایران افزود:
تاسیس دانشکده علوم پزشکی تهران
ایجاد اولین مدرسه کالبدشکافی در کشور
انجام اولین جراحیهای صغیر و طبابت در وزارت نفت
همچنین به خدمات هلن جفریز اشاره کردند:
اولین مدرسه پرستاری و آموزش پرستاران جوان
هلن جفریز بهعنوان پرستار بهداشت جامعه در ایلات بختیاری شروع به کار میکند و بابت خدماتی که به مردم بختیاری ارائه میدهد کوهی بسیار زیبا در آن حوالی بهنام «هلن» نامگذاری میشود.
میراث ابوالقاسم بختیار در شرکت نفت
در ادامه مراسم، نصرآبادی، رئیس دارو و درمان شرکت نفت شمالشرق ایران، نوشتهای را قرائت کرد و ضمن سپاس و قدردانی از زحمات این زوج، اعلام کرد پایههای علم در دانشکده پزشکی و بخش جراحی بهداری شرکت صنعت نفت به لطف دکتربختیار و همسرش بنا نهاده شد.
همچنین در ادامه یادآور شد: صنعت نفت، سلامت جسم خود را در دستان پرتوان بهداشت و بهداری صنعت نفت و ابوالقاسم بختیار سپرده است.
کتاب ۱۵هزار نامهای دکتر لاله بختیار
در پایان مراسم دکترلاله بختیار، درباره نحوه زندگی و تحصیلات خانوادهاش به حضار گفت: «پدرم اولین ایرانیای است که در کشور امریکا تحصیل کرده و بعد از اخذ مدرک پزشکی به ایران بازگشت. مادرم نیز اولین زن امریکایی و پرستار امریکایی در ایران است که با یک مرد ایرانی ازدواج کرده، در حوالی جنگ جهانی دوم بهدلیل شرایط خاص آن زمان ایران، پدر و مادرم از هم جدا میشوند و ۷ فرزند بین آنها تقسیم میشود. چهار فرزند در ایران نزد پدرم هستند و سه فرزند که یکی از آنها من بودم همراه مادرم به امریکا رفتیم. همه ما فقط از راه نامهنگاری میتوانستیم با هم در ارتباط باشیم. من بهعنوان مورخ خانواده این نامهها را جمعآوری کردم که در مجموع ۱۵هزار نامه است که بین افراد خانواده ردوبدل شده و همه آنها در کتابی جمعآوری شده است.
همچنین دکترلاله بختیار ادامه داد: یکی از کارهایی که برای پدرم انجام دادم، ترجمه ۵ جلد کتاب «قانون ابنسینا» به زبان انگلیسی بود. قرآن و برخی از آثار دکترعلی شریعتی و دکترمرتضی مطهری را نیز به زبان انگلیسی ترجمه کردهام.
علت دفن ابوالقاسم بختیار در توس
دکتربختیار دلیل دفن پدرش در توس را این چنین اعلام کرد: پدر من در سال ۱۳۴۹ و در سن ۹۹سالگی فوت کرد. قبل از مرگ او، خواهر بزرگتر من از او پرسید، چه مکانی را برای محل دفن خود در نظر دارید؟ پدرم بدون مکث گفت: من را در توس و در جوار آرامگاه فردوسی دفن کنید. خواهرم پرسید، شما یک بختیاری هستید، چرا میخواهید در توس دفن شوید؟ پدرم گفت که من خواب دیدهام در توس و در جوار فردوسی دفن شدهام، خاک ما با هم یکسان شده و از این خاک مردی همانند رستم زاییده میشود که ایران را نجات خواهد داد. مادرم هم وصیت کرد که مرا کنار قبر ابوالقاسم در توس دفن کنید.
مقبره خانوادگی دکتر بختیار
چهار قبر در مکان قابل مشاهده است: یکی متعلق به ابوالقاسم بختیار، یکی متعلق به هلن بختیار یکی متعلق به یکی از فرزندان آنها به نام سیروس بختیار و همچنین فرزند ۷ ماهه سیروس که اصلا زنده بهدنیا نیامده هم در این مقبره خانوادگی مدفون است.
درباره زندگی ابوالقاسم بختیار
دکترابوالقاسم بختیار در سال۱۲۵۰ در بروجن در خانوادهای که پدر آنها خانزاده اما فقیر به نام حاجحسنخان بختیاری بود، بهدنیا آمده است. فقری که بیشتر بهدلیل نگاه درویشمسلکانه پدر به زندگی بود. در هنگام تولد مادرش دارفانی را وداع گفت و این غم بهقدری زیاد بود که پدرش حتی حاضر نبود نامی برای فرزندش انتخاب کند. در این بین پدربزرگ برای تسلیخاطر، قطعهای از شاهنامه را برای پسرش میخواند و بهدلیل تاثیر این اشعار پدر برآن میشود که نام فرزند را ابوالقاسم بگذارد. پدر ابوالقاسم نیز در ۶ سالگی دارفانی را وداع گفت. ابوالقاسم که به مکتب میرود بهخاطر تنگدستی و فقر، درس را رها میکند و به مشاغلی از جمله فروشندگی، کفاشی، دورهگردی در کوهستانهای بختیاری و مغازهداری میپردازد.
اما شهربانو، همسر دوم پدرش او را مجبور میکند که در کنار کار، تحصیلات خود را نیز ادامه دهد.
ورود به دبیرستان البرز در ۳۹ سالگی
دکتربختیار علاقه زیادی به معلمی داشت. او موفق میشود در سال ۱۲۸۹ و در سن ۳۹سالگی وارد کالج امریکاییها یا دبیرستان البرز تهران شود و بعد از اخذ مدرک دیپلم، با راهنمایی و تشویق دکترساموئل جردن برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی عازم امریکا میشود.
دریافت مدرک پزشکی در ۵۵ سالگی
دکترابوالقاسم بختیار، نخست در دانشگاه کلمبیا به تحصیل پرداخت و سپس در دانشگاههای ایووا و داکوتای جنوبی به تحصیلات خود ادامه داد. او مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه داکوتای جنوبی در سال۱۳۰۲ کسب کرد. در ادامه به دانشگاه سیراکیوس رفته و شروع به تحصیل در رشته پزشکی میکند و بهرغم سختیها و تنگناهای مالی آموزش پزشکی خود را در ۵۵ سالگی به پایان میرساند.
بازگشت به ایران در ۶۰ سالگی
دکتربختیار در سال۱۳۱۰، در ۶۰ سالگی به کشور برگشت و بیمارستان خصوصی در تهران تاسیس میکند و به طبابت و جراحی مشغول میشود. ابوالقاسم و هلن از اولین کسانی بودند که طریقه پاستوریزهکردن شیر را به مردم ایران آموختند. دکتربختیار به پزشکی کهن ایران بهویژه زکریای رازی اعتقاد بسیار داشت.
ابوالقاسم بختیار پس از ۳ سال از ورودش به ایران دانشکده پزشکی تهران را راهاندازی کرد. بختیار در سال ۱۳۱۴ از سمت معاونت دانشکده پزشکی تهران استعفا میدهد. از اقدامات ارزنده دکتربختیار در پیشبرد اهداف علمی دانشکده پزشکی تهران، تلاشهای او برای راهاندازی و تجهیز سالن تشریح دانشگاه است. همچنین هلن اولین مدرسه پرستاری ایران را تاسیس میکند و بهتربیت زنان و مردان پرستار میپردازد.
ابوالقاسم بختیار در جنوب
ابوالقاسم بختیار در سال ۱۳۱۸ بهعنوان جراح ارشد شرکت نفت ایران و انگلیس به خوزستان رفت و از سال ۱۳۲۱ در بیمارستان شرکت نفت مسجدسلیمان مشغول بهکار شد. در اواخر دهه ۶ عمرش با هلن متارکه کرده و با یک زن بختیاری بهنام بیبی توران ضرغام ازدواج میکند که حاصل این ازدواج ۱۰ فرزند است.
کتاب «ابوالقاسم توس»
سه تن از فرزندان ابوالقاسم بختیار به نامهای دکترلیلی بختیار، دکترلاله بختیار و دکترجمشید بختیار روایت و داستان زندگی پدرشان را بهصورت کتابی با عنوان «ابوالقاسم توس، سفر حماسی دکتر ابوالقاسم بختیار» بهیاد پدر بهرشته تحریر درآوردند.