به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری ماهشید خرد: در بخش قبلی مقاله نظریه پنج عاملی صفات ، در مورد پنج عامل اصلی در شکلگیری شخصیت هر فرد صحبت شد.
اما صرفا همین پنج ویژگی هستند که شخصیت فرد را شکل میدهند؟ در این مقاله به این پرسش، پاسخ داده میشود.
شخصیت از نگاه مک کری و کاستا
مک کری و کاستا در جایی میگویند: واقعیتها درباره شخصیت در حال تحقق سافتن است.
اکنون وقت معنی دادن به آنها فرا رسیده است.
در واقع خود هر دو دانشمند میدانستند که رفتار افراد، صرفا با این پنج ویژگی قابل تشخیص نیست.
آنها شخصیت را شامل دو مولفه معرفی کردند: یکی مولفه اصلی و دیگری مولفه فرعی.
مولفه اصلی شخصیت خود شامل سه جز بود:
۱– آمادگیهای اساسی ۲- سازگاریهای خاص ۳- خودپنداره.
و مولفه فرعی شامل سه جز است: ۱- مبانی زیستی ۲- زندگینامه عینی ۳- تاثیرات بیرونی.
البته مک کری و کاستا معتقد بودند که خودپنداره بخشی از سازگاریهای خاص است، اما بهدلیل اهمیتی که داشت آن را بهطور مشخص ارائه کردند.
اجزای شخصیت چه مفهومی دارند؟
مک کری و کاستا، آمادگیهای اساسی را مجموعه پنج عاملی دانستند که در مقاله قبل توضیح داده شد.
همچنین سازگاریهای خاص را بهمفهوم تربیت محیطی دانستند و خودپنداره را، آنچه که ما از خودمان، برای خودمان تعریف میکنیم، معرفی کردند.
از دید این دو دانشمند، مبانی زیستی شامل همه آن چیزی است که پزشکان به دنبال آن هستند: ژنتیک، هورمونها و ساختارهای مغز.
تنها عاملی که بهطور مشخص بر روی پنج عامل برونگرایی، روان رنجوری، سازگاری، تجربهپذیری و وظیفهشناسی، اثر میگذارد، مبانی زیستی است.
همچنین آنها زندگینامه عینی را، بهطور مشخص بهعنوان آنچه تاکنون بر ما گذشته است تعریف کردند.
در نهایت، تاثیرات بیرونی، بهعنوان محرکهایی که از بیرون به ما میرسند، توسط آنها معرفی شد.
به بیان خیلی سادهتر، این نظریه بیان میدارد که رفتار هر فرد، ناشی از ژنتیک، محیط تربیت شده، زندگی و تجارب گذشته و محرکهای بیرونی است.
اناگرام و Big Five
آنچه برای ما مشخص است، هر یک از تیپهای شخصیتی ویژگیهایی دارند.
برای مثال برونگرایی تیپ ۷ها و درونگرایی تیپ ۴ و ۵ و ۶ کاملا واضح است.
از سوی دیگر وظیفهشناسی در تیپ ۱ و ۶ بسیار مشهود است در حالی که این موضوع در مورد تیپ ۷ها محل بحث است.
همچنین تیپ ۸ها برای حالتهای روان رنجوری، بهنظر استعداد بیشتری نسبت به دیگر تیپهای شخصیتی دارند.
در زیر هر تیپ شخصیتی بر اساس پنج عامل صفات بررسی شده است.
در این جدول، دایرههای مشکی و سفید رنگ بهمعنی قطعیت در بودن است در حالی که دایرههای خاکستری رنگ به این مفهوم است که قطعیت وجود ندارد، اما احتمال بالاتر است.
همچنین دایرههای مشکی بودن را نشان میدهد در حالی که دایرههای سفید نبودن را نشان میدهد.
خانههای خالی نشان از این است که برای اظهارنظر در آن مورد ویژه نیاز به شناخت عوامل دیگر وجود دارد.
برای مثال تیپ ۷ها هم میتوانند روان رنجور باشند ولی عوامل موثر دیگر باید شناخته شوند.
محمدکاظم جاوید_مدرس اناگرام