loader image
جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

انیاگرام در قاب نظریه پنج عاملی صفات / بخش اول

اناگرام در قاب نظریه پنج عاملی صفات

فهرست مطالب

به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری ماه‌شید خرد:

مقدمه نظریه پنج عاملی صفات:

یکی از مهم‌­ترین موضوعاتی که پژوهشگران حوزه شخصیت‌شناسی، مدت­‌های مدید بر روی آن تمرکز داشتند، صفات شخصیتی افراد بود.

افراد مختلفی بر روی این موضوع کار کردند اما در نهایت دو دانشمند به نام­‌های مک ­کری و کاستا، به جمع‌بندی نهایی موضوع پرداختند.

در واقع، این دو نفر، ابتدا صرفا در پی این بودند که به طبقه‌بندی صفات شخصیتی بپردازند، اما در نهایت با ایجاد یک مدل، پایه­‌های نظری قوی را ارائه کردند که امروزه توسط بسیاری از دانشمندان تایید شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نظریه پنج عاملی صفات، یا اصطلاحا Big Five، به ارائه پنج صفت کلی می‌پردازد که پایه تمامی صفات دیگر شخصیتی است.

این پنج صفت عبارتند از:

 

  • برون­گرایی
  • روان ­رنجوری
  • خوشایندی / سازگاری
  • تجربه‌پذیری
  • وظیفه­‌شناسی

 

نکته بسیار مهمی که توسط مک کری و کاستا ارائه می‌شود، طیف زنگوله‌­ای برای هر یک از این عوامل است.

به بیان دیگر، کمتر کسی مطلقا برون­گراست یا مطلقا وظیفه‌­شناس است، چه این که این افراد در جامعه حضور دارند، ولی تعدادشان نسبتا کم است.

در واقع افراد در هر یک از این عوامل، نمره­‌ای به افراد اختصاص داده می­‌شود.

 

برون­گرایی:

افرادی که نمره بالایی در این عامل داشته باشند، افراد برون­گرا، معمولا ظاهری مهربان و معاشرتی هستند و به پرحرفی مشهورند.

همچنین این افراد را با فعالیت و پرشوری می‌­شناسیم در حالی که در آن سر طیف، افرادی خوددار، گوشه‌گیر، ساکت، جدی، منفعل و بی‌احساس را مشاهده می‌ک­نیم که آن‌­ها را می­‌توان درون­گرا نامید.

 

روان­ رنجوری:

افرادی که در این عامل، نمره بالایی به‌دست بیاورند، معمولا تندمزاج هستند و برای خودشان دلسوزی می­‌کنند.

همچنین آن‌ها را می­‌توان با حالت‌ه­ایی خودآگاه دید به‌نحوی که به‌طور مداوم بر روی یک‌سری رفتارها، توجه دارند.

این افراد معمولا هیجانات کنترل نشده دارند و به‌شدت در مورد موضوعاتی خاص، آسیب­‌پذیر هستند.

در طیف مقابل، کسانی هستند که روان­ رنجوری پایینی دارند یا نمره پایینی در این صفت کسب می­‌کنند.

این افراد معمولا در رفتار خود ملایمت و آرامش دارند، از خودشان رضایت دارند (عزت‌نفس بالایی را تجربه می­‌کنند)، به افرادی جان سخت هستند، هیجانات کنترل شده دارند و relax هستند.

 

تجربه‌پذیری:

افرادی که در این عامل شخصیتی، نمره بالایی می­‌گیرند، خیال­‌پرداز، خلاق، مبتکر، تنوع‌طلب، کنجکاو و آزادمنش هستند.

اما کسانی که نمره پایین در این عامل داشته باشند، افرادی واقع­‌بین، سنتی، غیرخلاق، اهل برنامه‌های روتین و روزمرگی و معمولا محافظه‌کار هستند.

 

خوشایندی / سازگاری:

افراد سازگار معمولا دل­ رحم هستند و زود باورند.

همپنین این افراد را با صفت مطیع بودن می­‌توان شناخت و البته مهربانی و آسان­‌گیری، دو صفت دیگر آن‌­ها است.

اگر کسی در این عامل ضعیف باشد، فردی بی­‌رحم، مظنون به دیگران، خسیس، متخاصم، عیب­‌جو و تحریک‌پذیر است.

 

وظیفه‌شناسی:

عامل وظیفه­‌شناسی را می‌ت­وان در افراد، با صفاتی همچون سخت‌کوشی، نظم، وقت‌ش­ناسی، جاه‌ط­لبی و البته استقامت تشخیص داد.

اگر کسی در این عامل نمره پایینی بگیرد یا اصطلاحا وظیفه­‌شناس نباشد، معمولا فردی سهل‌­انگار، تنبل، بی‌نظم، وقت­‌نشناس، بی­‌هدف و رهاکننده است.

مک ­کری و کاستا، با ارائه این پنج عامل به‌عنوان عوامل پایه‌­ای تشکیل‌دهنده شخصیت در هر فرد، گامی مهم در جمع‌بندی بحث صفات انسان در بین نظریه‌پ­ردازان شخصیت نهادند.

 

در مقاله بعد نظریه پنج عاملی صفات، در مورد نظریه شخصیتی که این دو پژوهشگر ارائه کردند پرداخته می­‌شود.

 

محمدکاظم جاوید- مدرس انیاگرام

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شانزده − 9 =