به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری ماهشید خرد: ۲۱ دیماه، روز جهانی «خنده» است. بنیانگذاران این روز، با این هدف که به کمک خنده بتوانند صلح جهانی و دوستی را ترویج کنند، قدم در این مسیر گذاشتند بهنحوی که با کمک یوگای خنده و تشکیل ۶۰۰۰ باشگاه در ۵ قاره، قدم در این مسیر گذاشتند. خنده ظاهری است که نشان از شادی دارد، اما آیا خنده میتواند شادی پایدار ایجاد کند؟ این پرسش بهانهای است برای پرداختن به موضوع نقش شادی در پیشرفت جوامع بشری.
یکی از شاخههای روانشناسی که بهطور مشخص در مورد شادی صحبت میکند، روانشناسی مثبتنگر است.
در این شاخه از روانشناسی، که بنیانگذار آن پروفسور مارتین سلیگمن است، به شادی پایدار توجه میشود: شادی باید معنایی داشته باشد و در آگاهی ما جریان داشته باشد.
در واقع این نگرش به شادی بسیار فراتر از نگرشهای سطحی موجود است: لبخند همیشگی بر روی چهره، حتی بیهدف.
شادی با این نگرش، باید بهطور جمعی مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.
آیا میتوانیم با کمک چنین نگرشی از شادی، به موضوع توسعه بپردازیم؟
امروزه اقتصاددانان، جامعهشناسان، پژوهشگران علوم سیاسی و بهطور کلی پژوهشگران علوم اجتماعی، بهطور ویژه به موضوع شادی و ارتباط آن با پیشرفت و توسعه پرداختهاند.
دکترفاضلی در یکی از سخنرانیهای خود پیرامون ارتباط بین شادی و توسعه، با اشاره به دو پارادایم اصلی مبتنی بر ۱- گسترش شادی در جامعه و ۲- بیتوجه به گسترش شادی در جامعه، چنین بیان میکند که الگوهای کلان باید به سمت پیادهسازی پارادایم شادی پیش برود.
او با تاکید بر الگوی توسعه فرهنگی، به این نکته میپردازد که با افزایش ظرفیت انسانی، کمک به خودشکوفایی انسانها و بروز خلاقیتهایشان، میتوان به این مهم دست پیدا کرد.
واقعیت این است که اگر همانطور که دورکیم جامعه را به بدن تشبیه کرد، همه این حس را درونی کرده باشند، میتوان به حس تعلقخاطر و مسئولیتپذیری اجتماعی در تک تک افراد جامعه دست پیدا کرد. شاید بتوانیم با کمک هرم مازلو، یک بیان بینرشتهای از این موضوع داشته باشیم:
بهنظر میرسد برای این که در سطح یک جامعه، افراد بتوانند به شادی دست پیدا کنند، باید سطوح مشخصی از نیازهایشان تامین شده باشد.
اگر فردی درگیر طبقات اول و دوم هرم باشد، شاید سختترین کار برایش شادی باشد.
باید نیازهای فرد تامین شود تا بتواند خودشکوفایی را در خود تجربه کند.
البته قطع به یقین برای هر نیازی باید حدی قایل شد بهنحوی که مشخص شود چه میزان از نیازهای فیزیکی باید تامین شود یا نیازهای اجتماعی در چه حدی باید تامین شود.
در هر حال با توجه به تعریفی که سلیگمن از مفهوم شادی ارائه کرد، و با توجه به اهمیت آن در حوزههای کلان اجتماعی، ضرورت توجه به آن برای پیشرفت و توسعه کلان دیده میشود.
محمدکاظم جاوید – مدرس اناگرام
جهت مطالعه بیشتر