به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری ماهشید خرد، در مقاله پیشین اناگرام یا MBTI ، در مورد این که سیستم شخصیتشناسی MBTI به چه ترتیب شکل گرفته است، توضیحات اجمالی ارائه شد.
در این نوشتار و نوشتار بعد در مورد دستهبندیهایی که در این سیستم وجود دارد، مطالبی ارائه میشود و به تطبیق بین تیپهای شخصیتی اناگرام با دستهبندیهای مورد نظر پرداخته میشود.
دستهبندی شخصیتی براساس مشربها یا عملکرد تیپی؟
تیپهای شخصیتی MBTI را میتوان به دو شکل دستهبندی کرد.
۱- براساس مشربها
۲- براساس عملکرد تیپی
در روش اول، شخصی به نام دیوید کرسی به بیان شباهتهایی بین تیپها پرداخت بهنحوی که ۱۶ تیپ شخصیتی در ۴ دسته قرار میگرفتند:
۱- NT: این دسته از افراد، فارغ از این که برونگرا یا درونگرا باشند و یا قضاوتکننده یا ملاحظهکننده باشند، ویژگی شمی و فکری بودنشان مشخص و واضح است.
این مشرب را اصطلاحا عقلانی گویند.
این افراد به کمک فکر کردن، عینیت پیدا میکنند به این مفهوم که واقعیت را در نظر میگیرند، و درعینحال با شمی بودن خود، اطلاعات موردنظر را از دنیای پیرامون جمع کرده و آیندهنگری میکنند.
بهطور کلی عاشق یادگیری، تعالی و رشد هستند و تلاش آنها بر این است در هر کاری که میکنند بهترین باشند.
این تیپ شخصیتی در مورد موضوعات کلان و جاری علاقه به صحبت دارد و تمایل دارد که در همین حوزه فعالیت داشته باشد.
NT ها معمولا جاهطلب هستند، راهحلهای بکری برای مسایل مختلف دارند و درعینحال از مسایل روزمره خیلی استقبال نمیکنند.
۲- NF: افراد این مشرب، بهشدت آرمانگرا هستند.
اینها به کمک شم خود، مترادفها را در حوزههای مختلف بهدست میآورند و به کشف معانی میپردازند، و همانند عقلانیها به تصویر بزرگ زندگی توجه میکنند.
اما تفاوت مشخص این مشرب با مشرب عقلانیها در احساساتشان است بهنحوی که به مباحث، بهشدت نگاه انسانی دارند، همدلی و دلسوزی میکنند، آرام هستند و به دیگران توجه دارند.
افراد با این مشرب به دنبال این هستند که به یکپارچگی درونی دست پیدا کنند، معانی شخصی برای کارهایی که انجام میدهند بهدست آورند و درعینحال از تعارض با دیگران پرهیز کنند.
۳- SJ: این مشرب را میتوان تحتعنوان سنتیها مطرح کرد.
سنتیها افرادی هستند که به واقعیت توجه ویژهای دارند، عملیاتی باشند و قاطعانه برخورد کنند. اینها از اخلاق کاری بالایی برخوردارند و بهشدت علاقه به کار سازمانی دارند.
سنتیها افرادی سختکوش، مسئول، و البته محافظهکار هستند.
سنتیهای منطقی، بهشدت خشک و جدی هستند و واقعبینی جز لاینفک تصمیمگیریهایشان است، در حالی که سنتیهای احساسی، بیشتر متوجه و علاقهمند به دیگران هستند و بهخاطر حساسیتهایی که دارند ممکن است سریعا رنجیده شوند.
۴- SP: مشرب تجربهکنندهها، مشربی است که شاید هر فردی در دوران کودکی بهنوعی آن را تجربه کرده باشد.
درعینحال که به واقعیت اهمیت میدهند، در لحظه زندگی میکنند و خیلی اهل دوراندیشی نیستد.
افراد این مشرب، بهشدت تمایل دارند از فرصتهایی که بهدست آنها میرسد آزادانه استفاده کنند.
تجربهگراهای منطقی، اهل عمل هستند و با شرایط سازگاری میکنند.
اینها خیلی سختگیر نیستند و درعینحال صریح، مستقیم و منطقی هستند.
مسایل کوتاه مدت را بهخوبی حل میکنند ولی دید کلان ندارند.
اما تجربهگراهای احساسی افرادی گرم و صمیمی هستند، روحیه شادی دارند، به شادی و تفریح اهمیت میدهند، از کمک به دیگران لذت میبرند و براساس تکانههای خود رفتار میکنند.
هر یک از این مشربها دارای ویژگیهای مشترکی با مراکز سهگانه در اناگرام هستند:
۱- مرکز غریزه: میتوان تیپ ۸ را هم با مشرب تجربهگرا و هم با مشرب عقلانی پیدا کرد در حالی که تیپ ۹ در مشربهای ایدهآلگرا و تجربهگرا قرار میگیرد و تیپ ۱ نیز میتواند در مشرب عقلانی و تجربی باشد.
۲- مرکز هیجان: تیپ ۲ ایها را میتوان ایدهآلگرا، یا سنتی دید در حالی که تیپ ۳ ایها معمولا افرادی عقلانی یا سنتی هستند.
اما در بعضی موارد تیپ ۳ ایهای ایدهآلگرا هم دیده میشود.
تیپ ۴ ایها معمولا آرمانگرا هستند.
۳- مرکز فکر: تیپ ۵ ایها معمولا ایدهآلگرا نیستند در حالی که تیپ ۶ ایها معمولا سنتی و یا تجربهگرا هستند و تیپ ۷ ایها یا عقلانی هستند یا تجربهگرا.
قطع به یقین، قرار گرفتن هر تیپ شخصیتی با توجه به سمت و جناحاش و نیز توالی شخصیتیاش باید بررسی شود، اما مهم در این نوشتار آشنایی با مباحث کلی در مورد مشربها و ارتباطی است که با هر تیپ شخصیتی میتواند داشته باشد.
در مقاله بعد اناگرام یا MBTI در مورد تطابق بین عملکرد هر تیپ شخصیتی با تیپهای اناگرام پرداخته میشود.
محمدکاظم جاوید- مدرس اناگرام