چگونگی استفاده از انیاگرام و سطوح مختلف آن
قسمت دوم
به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری ماهشید خرد: در مقاله قبلی بهنکات مهمی در شناخت تیپ شخصیتی افراد توجه داده شد. از این نکات مهم میتوان بهمواردی همچون، ثبات ذاتی هر تیپ، عدم ارجحیت تیپها نسبت به هم، شناخت تیپ آغاز است نه پایان کار، شرایط متفاوت و وضعیتهای متفاوت هر تیپ توجه داشت. علاوهبر این فرهنگ، اقوام متعدد، شرایط سنی، جنسیت، نقش خانواده و محیطهای اجتماعی اشاره کرد. این موارد نشاندهنده نقش موثر اجتماع و محیط بر روی شخصیت است. بیان موارد ذکر شده توجه به اهمیت وراثت و محیط در رویکرد انیاگرام است. در این قسمت به سطوح مختلف تیپ ها و و لایههای آنها پرداخته میشود.
سطوح مختلف تیپ ها
در بسیاری از مواقع و حتی در کنار نزدیکان خود، تیپهای همنام را میشناسید که با هم تفاوتهای مهمی دارند. اغلب در این شرایط تشخیص این تیپها سخت و دشوار خواهد بود. یکی از دلایل این دشواری، بهتفاوت سطوح و لایههای مختلف تیپهای همنام برمیگردد. تشخیص مراحل مختلف رشد شخصیتی بسیار ضروری و لازم است. طبیعت انسان، بسیار پیچیده و درهمتنیده است، بهطوری که باید تقسیمبندی جامعی وجود داشته باشد تا بتواند لایههای تودرتوی روان انسان را بشکافد. یک تقسیمبندی ساده و گذرا قادر نخواهد بود تا راهگشای این شناخت باشد. مراحل مختلف تیپهای شخصیتی بهصورت عمودی بیان میشود. در این مدل، رشد انسان از سطوح و لایههای پایین به مراحل بالاتر میرسد. در هر تیپ شخصیتی سه مرحله رشد وجود دارد، سالم، میانی، ناسالم. مرحله سالم خود دارای سه لایه اول، دوم و سوم است و مرحله میانی شامل لایههای چهارم، پنجم و ششم و مرحله ناسالم دربرگیرنده لایه هفت و هشت و نه است. همانطور که از عنوان سطوح مشخص است، سطح سالم رفتار هر تیپ دربردارنده رفتاری ایدهآل، معقول و قابلقبول از فرد است. سطح میانی در میان دو سطح سالم و ناسالم است که بهطور طبیعی رفتاری میان این دو سطح را دربرمیگیرد. سطح ناسالم در هر تیپ مشخصکننده رفتارهای بیمارگونه در افراد خواهدبود.
لایهها در تیپهای شخصیتی
با توجه بهسطوح مختلف و ترتیب قرار گرفتن لایههای آن، کوشش هر فردی باید با هر تیپ در هر سطح و هر لایهای، بهسطوح و لایههای بالاتر باشد. لایههای مختلف از سطح ناسالم و پایینترین لایه، لایه نهم به بالا به شرح زیر خواهد بود.
سطح ناسالم لایه نهم، لایه بیماری و ناخوشی؛
سطح ناسالم لایه هشتم، لایه وسواس و زیادهروی در رفتارهای ویژه تیپ؛
سطح ناسالم و لایه هفتم، لایه تجاوز؛
سطح میانی و لایه ششم، لایه جبران و غرامت؛
سطح میانی و لایه پنجم، لایه کنترل؛
سطح میانی و لایه چهارم، لایه ناهماهنگی با امور اجتماعی؛
سطح سالم و لایه سوم، لایه نگهداری ارزشهای اجتماعی؛
سطح سالم و لایه دوم، لایه تواناییهای روانی؛
سطح سالم و لایه اول، آزادی و رهایی در فرد.
عناوین فوق برای لایههای مختلف، صرفا بیان مسیر عبور فرد از لایهها به لایههای دیگر است و شاید بتوان با عناوینی دیگر بیان شود. نکته مهم در این مسیر، باید تغییرات هر تیپ شخصیتی در مسیر رشد و تعالی باشد.
ادامه دارد…
دکترمهشید رضویرضوانی