«۹گانه ایرانی »؛ مغفول در خاستگاه خود/ حکمت عملی نوین را دریابیم
قسمت ۱
به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری ماه‌شید خرد: در پی برگزاری آیین رونمایی از کتاب «نه‌گانه ایرانی» که با حضور اساتید و رسانه‌ها برگزار شد؛ خبرگزاری مهر مصاحبه‌ای اختصاصی با دکترمهشید رضوی‌رضوانی در تاریخ ۲۸ آذرماه ۱۳۹۷ داشت. این مصاحبه در چند بخش ارائه شده است.
خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه_مریم قاضی‌زاده:
مهشید رضوی‌رضوانی»، دارای دکترای مدیریت فرهنگی است. به‌واسطه تحصیلات پایه خود (روان‌شناسی) سال‌ها به کار مشاوره مشغول بوده است. بنا به‌گفته خود او حدود یک دهه است که در مطالعاتش با رویکردی جدید در روان‌شناسی و مشاوره امروزی به نام «انیاگرام» آشنا شده است. او با جست‌وجو درباره این رویکرد جدید توانسته از طریق فیلسوف و محقق برجسته ایرانی- امریکایی (لاله بختیار) به ریشه‌های این دانش در حکمت و فلسفه و اخلاق ایرانی- اسلامی دست پیدا کند.
رضوی‌رضوانی طی سال‌های گذشته تلاش کرده تا با مطالعه دقیق‌تر این دانش شرقی اما به شکل امریکایی امروز آن، ریشه‌های ایرانی- اسلامی آن را در بروزرسانی و تبینی که لاله بختیار بر اندیشه حکمای آن داشته است، بیابد.
او می‌کوشد تا این دانش که ریشه در حکمت عملی، اخلاق و عرفان در گذشته داشته و تغییر شکل یافته است را از طریق طرح و گسترش آن در خاستگاه خود، بومی‌سازی کند.
او دارای اعتبارنامه بین‌المللی از انجمن بین‌المللی انیاگرام امریکا است، همچنین تنها نماینده انستیتو روان‌شناسی سنتی با مدیریت لاله بختیار در ایران است که دانش ۹گانه ایرانی را (انیاگرام صوفی در جامعه امریکا) به کشور وارد و معرفی کرده است. به‌تازگی کتابی را همراه با بهنام رشیدی از آثار لاله بختیار ترجمه و رونمایی کرده بهنام «۹گانه ایرانی»، که به مفاهیم بنیادین نماد موسوم بوده و به تفصیل به ریشه‌های ایرانی- اسلامی دانش انیاگرام می‌پردازد.
اطلاع از ماهیت این دانش، ریشه‌های آن، کاربرد انیاگرام در روان‌شناسی، تغییر ماهیت آن از حکمت عملی به دانشی با رویکردی امریکایی و کاربرد این رویکرد در زندگی انسان، دستمایه گفت‌وگویی شد که در زیر می‌خوانید.
در حال حاضر بستر گسترش دانشی در حوزه روان‌شناسی کشور فراهم‌شده به نام «انیاگرام» که حدود چهار دهه است در امریکا مورد استفاده قرار گرفته، ماهیت این دانش چیست؟
حدود یک دهه پیش در حالی‌که فعالیت‌های فرهنگی را با رویکردی روان‌شناسی داشته در عین حال به‌عنوان کسی که رشته پایه‌ام روان‌شناسی بود و مشاوره می‌دادم با مطالعات متعدد که در علوم مختلف داشتم، با دانش «انیاگرام» مصطلح به «اناگرام» آشنا شدم. این دانش معرف یک رویکرد در شخصیت‌شناسی و مشاوره است. به شما اجازه می‌دهد که به‌صورت کاملا عملی و کاربردی بتوانید به سرعت به شناخت خودتان و روابط‌تان با سایر افراد و همچنین شناخت از دیگر افراد که با آن‌ها مرتبط هستید، دست پیدا کنید.
آیا این ویژگی در سایر رویکردهای روان‌شناسی وجود ندارد؟
ببینید این رویکرد به دلیل پیشینه‌ای که دارد و به چند سده قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد، نشان داده که کاملا یک کهن الگو است. وقتی می‌گوییم کهن‌الگو یعنی در همه انسان‌ها وجود دارد و دسترسی به این دانش برای همه عملی است و همه با آن به سرعت و به‌طور کامل ارتباط برقرار می‌کنند. کهن‌الگوی ۹ گانه، ۹ الگوی اصلی شخصیت می‌دهد که در واقع پایه‌های اصلی شناخت این دانش است و امروز به‌عنوان یکی از دانش‌های پیش‌رو در حوزه روان‌شناسی در امریکا مطرح است.
صرف کهن‌الگو بودن آن این ویژگی را برای دانش انیاگرام به‌وجود آورده که همه‌فهم و کاربردی باشد؟
هرچند اذعان همه مدرسین و محققین انیاگرام در کهن‌الگو بودن این دانش، در واقع تایید کاربردی بودن و قابل‌فهم بودن در همه جوامع انسانی است. با نگاهی به گذشته می‌توان به این مهم دست یافت که همواره شناخت انسان، تربیت او و ایجاد شرایطی بهتر برای زندگی افراد، دغدغه اصلی علوم انسانی به‌ویژه روان‌شناسی بوده است، اما در رویکردهای روان‌شناسی کلاسیک، نظریه روان‌شناس بر اساس تجارب شخصی و یافته‌ها و مشاهدات کاملا شخصی است اما در دانش انیاگرام که یک نگاه قدمت‌دار است، همه می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند در حالی‌که رویکردهای دیگر این قابلیت را ندارند؛مثلا در رویکرد آدلر یا یونگ، به‌طور حتم شما در حل مسایل خود با ضعف‌هایی مواجه خواهید شد که ناگزیر خواهید بود از سایر رویکردهای موجود برای جبران این نقصان استفاده کنید و موردی هم ندارد، اما رویکرد انیاگرام دارای یک نگاه چندبعدی است و با هر رویکردی در شخصیت می‌توان به آن وارد شد و از آن استفاده کرد. تازه این موضوع صرفا در حوزه روان‌شناسی است، در حالی‌که اگر نگاه بین‌رشته‌ای به این دانش داشته باشید، این دانش به ما فرصت می‌دهد در حوزه اخلاق، سیاست، هنر و علوم اجتماعی نیز از آن بهره ببریم. دانش انیاگرام معرف یک رویکرد در شخصیت‌شناسی و مشاوره است و به شما اجازه می‌دهد که به‌صورت کاملا عملی و کاربردی بتوانید به‌سرعت به شناخت خودتان و روابط‌تان با سایر افراد و همچنین شناخت از دیگر افراد که با آن‌ها مرتبط هستید، دست پیدا کنید.
