سفر به پاریس / آون
به گزارش روابط عمومی موسسه فرهنگی هنری ماه‌شید خرد: در برگشت از سفر علمی شیکاگو و با گذراندن دوره انیاگرام صوفی (نه‌گانه ایرانی) و یقین بر نقش حکمای ایرانی در دانش نه‌گانه مصمم به جست‌وجوهای بعدی شدم. این که دغدغه و اهمیت بر دانش انیاگرام امروز، چقدر به جامعه شرقی و تصوف و عرفان آن بستگی دارد، و چطور و چگونه این سرمایه جامعه فرهنگ اسلام و ایران به‌مثابه سرمایه فرهنگی کشورم تا چه میزان تاثیرگذار در فرهنگ جوامع بوده است؟ مرا راهی سفر به کشور فرانسه کرد. جایی که آغاز گسترش دانش نه‌گانه با عنوان «نهاد تکامل مردم» شد.
ج. ا. گورجیف کسی بود که با طرح عمومی دانش نه‌گانه با عنوان «راه چهارم» رهبری و هدایت این جریان را به‌عهده داشت. او که در اولین سخنرانی خودش در میان اندیشمندان امریکایی به‌صراحت اعلام می‌کند:
«آن زمان که شما ایرانیان را بربر می‌شناختید، ایرانیان دانش را در نوردیده بودند».
بدون تردید رشد و پویایی این دانش که از دوره زرتشتیان آغاز شده بود و بعد از آن این دانش شامل همه فرقه‌های دیگر اخلاق هم می‌شود، مرهون همه نیاکانی است که دغدغه رشد انسان را داشته‌اند. این نوع آموزه که از شرق به غرب و بالعکس، مکررا در آموزه‌های اخلاقی صورت گرفته است. اما مفهوم «راه چهارم» کاملا به فرهنگ اسلام و عرفان و تصوف اختصاص دارد. این دانش با تحقیقات گسترده توسط دکترلاله بختیار، بر اهمیت نقش حکمای ایرانی آن تاکید دارد.
با ورود به فرانسه از راهنمای خود سراغ کاخ فونتن بلو را گرفته و برای او بسیار جالب و هیجان‌انگیز بود که به‌عنوان یک توریست چرا مایل هستم به آن‌جا بروم، حال آن که این همه کاخ‌های برجسته و شناخته شده در پاریس وجود دارد و در زیبایی و هنر کم‌نظیر هستند! راهنمای ایرانی‌ام، شیدا، که خود ساکن پاریس بود، با آگاهی از مقصود و تلاش‌هایم بر آن شد تا در این جست‌وجو به اتفاق همسرش حمید همه همت خود را بر این راه بگذارند.
کاخ فونتن بلو، کاخ عظیمی با قدمتی بسیار در طول چند سده امپراطوری، بیرون از پاریس در ۲۵ کیلومتری آن قرار داشت. مکانی که در نوشته‌های گورجیف نشان از نزدیکی به شهر کوچک آون می‌داد. گورجیف توانسته بود با مبلغ ناچیزی بخشی از ساختمان متروکه در آن‌جا را اجاره کرده و بتواند از فضای دلپذیر برای نشر این دانش استفاده کند. مکانی وسیع و با آب‌وهوای بسیار مطبوع که در تعالیم گورجیف برای فعالیت‌های آرامش و تمرینات موزون اثربخش می‌نمود.
یافتن اثری از گورجیف در یک روز بارانی در فونتن بلو به‌راحتی امکان‌پذیر نبود. اما با روشن شدن انگیزه و مقصودم، حال این دو هم‌وطن ایرانی‌ام، شیدا و حمید دیگر موضوع را رها نمی‌کردند. در یک روز بارانی این دو با نهایت علاقه با من همراهی کرده و با پرسش و جست‌وجو موفق به پیدا کردن آرامگاه گورجیف در قبرستانی بزرگ شدیم.
برایم بسیار مطبوع و دلپذیر بود از این که در آن ایام تعطیل و شهر دور افتاده از پاریس همه امکانات فراهم شده بود تا با روی خوش شهروندان آونی مواجه شویم و حمید بتواند با خوش‌رویی و مشتی پسته ایرانی راه بگشاید و آرامگاه را بیابیم.
وقتی به آرامگاه گورجیف نزدیک شدم، برایم بسیار جالب بود از این که می‌دیدم، هنوز گورجیف در این شهر به قدری آشنا است که برای زیارت او بر سر مزارش آمده و شمع روشن کرده‌اند.
آرامگاه گورجیف با ویژگی‌هایی خاصی همچون بزرگ‌تر بودن، رشد گیاهان در کنارش و داشتن تخته سنگ‌هایی به‌شیوه خاصی بر آن از سایر قبور متمایز شده بود.
حال برایم روشن شده بود که شخصیت گورجیف آنچنان که گفته می‌شد در ابهام و هاله نیست و هم او بوده که نه‌گانه را گسترش داده و بعدها با عنوان انیاگرام معرفی شده است. گویی تا چیزی را تا با چشم نبینیم، باور آن دشوار می‌آید!
زوج راهنمایم، حمید و شیدا، همچون من به‌وجد آمده بودند و همگی خدا را شاکر بودیم.
این سفر به پاریس_آون به پایان رسید ولیکن راه بسیاری در پیش روی من همچنان باقی است.
دکترمهشید رضوی‌رضوانی
